Schalen H0, N en T

Kiezen van een schaal

Bij het weer oppakken van de modelspoorhobby heb ik nog eens goed nagedacht of ik weer met N aan de gang zou willen. Het leek me zinvol om mijn overwegingen te publiceren. Wellicht dat iemand er iets aan heeft bij het maken van een keuze.

Ik heb eigenlijk geen echte keuze gemaakt, omdat elke schaal weer eigen voordelen kent. Zo werkt het ene project beter in schaal N. Een andere weer in schaal H0.

Schaal N

Mijn favoriete schaal is N. Belangrijkste reden: de grootte van de modellen en de mate van detail spreekt me het meest aan.

Voordelen schaal N

• Je kan in schaal N 4x zoveel landschap bouwen op hetzelfde aantal vierkante meters, vergeleken met H0. Mijn voorkeur gaat uit naar het bouwen van landschappen en minder naar grote rangeerterreinen. Dit is op hetzelfde oppervlakte in H0 veel moeilijker.
• Ik vind het leuk om zelf dingen te bouwen. Aangezien het aanbod in bouwpakketten in schaal N kleiner is dan in H0, dwingt de N-schaal je tot creatieve oplossingen. Ik kwam de term "kit bashen" tegen. Dit is het naar je eigen idee in elkaar zetten van een bouwpakket of het samenbrengen van meerdere bouwpakketten tot een nieuwe creatie. Dit spreekt me erg aan, want je bouwt niet klakkeloos iets na, maar je moet er eigen creativiteit in stoppen.
• Ik wil op mijn baan een containerhaven bouwen met schepen en containerkranen. Een zeecontainerschip is al gauw zo'n 250 meter lang. In H0 is dit een model van bijna 3 meter. Een H0 baan met een zeeschip is dus nagenoeg niet te realiseren. De baan is dan gelijk vol. In N is dit zo'n 150 cm. Ook groot, maar dit is nog te doen en ook iets praktischer. Ik zie mezelf nog geen scheepsromp maken van 3 meter.

Nadelen schaal N

• Het aanbod van treinmodellen is kleiner dan met H0. Dit geldt zowel voor rollend materieel als bouwdozen. Welk land je ook kiest, er is (veel) minder N materiaal dan H0. Vooral bij het rollend materiaal is dit een nadeel omdat je deze modellen niet zomaar even met de hand maakt. Dit is een vak apart en niet voor iedereen weggelegd.
• Het zelf sleutelen aan je rollend materieel is bij N een stuk lastiger dan bij H0 materieel. Zeker het zelf inbouwen van decoders in locs om digitaal te kunnen rijden is in N behoorlijk lastig en vergt wat lef en handigheid. Bovendien zijn nog niet zoveel modellen standaard voorzien van een decoder.
• Je hebt weinig keuze voor het realiseren van bezetmelding. Het gebruiken van bezetmelders met door magneten aangestuurde reedschakelaars is nagenoeg onmogelijk, aangezien deze onderdelen gewoon te groot zijn om in te bouwen. Je ben daarmee aangewezen op bezetmelders door stroomafname. Op zich is dit niet echt een nadeel omdat dit ook een prima methode is. Je hebt alleen met N niet echt meer een keuze.